1042. King Edward to Ordgar, his faithful minister; grant of a half hide (mansa) at Littleham, Devon. Latin with English bounds

Px In nomine domini nostri Iesu Christi. Omnis quidem susceptio et datio passionum terrarum melius litterarum exemplis confirmanda sit ne in posterum aliquis testamenti confirmationem ignorans presumptionis peccatum uel direptionis incaute crimen incurrat. Qua de re ego EADWARD (age 39) rex regali fretus dignitate aliquam terram cuidam fideli meo ministro uocitato nomine ORDGAR - unum dimidium mansam in loco ubi dictum est Littleham; cum sylua ad se pertinente in australi parte in hereditatem perennem impendere curaui. Sit uero predictum rus ab omni seculari grauedine expers. nisi expeditione pontis arcisue munitione. Quicumque hoc decretum minuere seu transmutare satagerit; noscat se reum esse in die iudicii coram Christo et sanctis eius. Terra autem ista his terminibus circumdatur. Ðis syndon þære healfan hide landgemæro æt Lytlanhamme. Ærest on Exanmuðan. þonne up on stryem. be norðan lydewicnæsse on þone norþran mere. up andlang riðan of þone æwylm. þanone east rihte to hafocys setle. þanone east rihte to þan hricgwege. andlang þæs hricgweges. on þa ealdan dic. east andlang þære dic of þære wega gelæto be norðan ðam fulan landa. þanon norð on þone grenan weg on auan ford. of þam fordan up andlang stryemes on þone sele. of þam sele norð on þone grenan weg to þam slæde. east up andlang þæs slædes to ðære plegin stowe. þonne to þan herpaðe. andlang þæs herpaðas to fugelis beorh dune. andlang þære dune to fuhgeles beorhge. fram þam beorhge suð to ellewurðie. þanon to þan broce. adun þonne andlang þæs broces eft ut on sæ: - Acta est autem hec prefata donatio anno ab incarnatione domini nostri Iesu Christi. millesimo. xl. ii. indictione. x.

Ego Eadweard rex Britannie totius Anglorum (age 39) monarchus hoc agie Crucis taumate roboraui.

Eadsige Dorobernensis ecclesie archiepiscopus eiusdem regis principatum et beniuolentiam sub sigillo Sancte Crucis conclusi.

Ego Ælfgyfu (age 57) regina humillima adiuui.

Ego Ælfwine episcopus assensum prebui.

Ego Byrhtwold episcopus dictando titulaui.

Ego Dudoc episcopus consolidaui.

Ego Lyfing episcopus dignum duxi.

Ego Godwine dux.

Ego Sigwerd dux.

Ego Leofric dux.

Ego Sigwerd abbas.

Ego Ælfwine abbas.

Ego Odda (age 49) minister.

Ego Ordgar minister.

Ego Ælfgar minister.

Ego Godwine minister.

Ego Æþelric minister.

Ego Toky minister.

Ego Toui minister.

Ego Dodda minister.

Ego Ælfwerd minister.

Ego Osmær minister.

A.D. 1043. King Edward (age 40) to Ælfstan, his minister; grant of 10 hides (mansae) at Sevington in Leigh Delamere, Wilts. Latin with English bounds

Nichil ergo in hoc seculo prolixa felicitate fruitur, nichil diuturna dominatione potitur, nichil quod non ad fatalem uite terminum ueloci cursu tendatur, ideoque ut ortodoxorum demonstrant paracdigmata sic nobis mundanarum rerum patrimonie sunt perfruende ut tamen eterne patrie emolumentis numquam fraudemur. Quam ob rem ego Eadward, annuente altitroni moderatoris imperio Anglorum basileus, quodam ministro meo Ælfstan nominato .x. mansas ubi dicitur æt Seofonhæmtune libens donabo, quatinus habeat atque possideat ac post se qualicumque uoluerit heredi derelinquat. Sit autem rus predictum ab omni mundano seruitio liberum, tribus tam exceptis, uiatici restauratione pontis, arcis construccione regalis, expeditione etiam populari. Siquis uero quod absit cupiditatis flamma accensus hoc nostrum infringere temptauerit donum, sciat se dampnaturum cum filiis perdicionis in tartareis tormentis, nisi resipiscens digna satisfactione emendauerit. Nam predicta ruris particula his metis constat circumcincta. Erest on þa haran apeldran, of þare apeldran 7lang pinnan rode, of þære rode betweox Mor sceagan 7 Middel lea, ðwyres on þa ealdan dic, of ðære dic andlang hricges on byde wil, of ðan wille 7lang stræte on hægla þorn, of þan ðorne 7lang hricges on hodan mere, on gerihte on fif þornas, of fif þornon þwyres on ðane ealdan ellen styb, of ðan stybbe on ða ealdan dic, of þære dic andlang herpaðes þæt hit cymð be norðan bien hylle in on þæt slæd, swa 7lang fura on þæne smalan weg, swa 7lang weges on ðone wiðig, of ðan wiþige on stan wyl, of þan wille þwyres on ðæne garan, of þan garan on þæs broces bige, of þan bige on þa ealdan eorð byrig, of þære byrig on ðone ac styb, of þan stibbe eft on þa haran apeldran. Scripta est ergo huius regalis doni cartula anno dominice incarnationis .xliii. post mille, indiccione .xi., his confirmantibus quorum uocabula infra sunt pretitulata et cernentibus apparent adnotata.

Ego Eadward (age 40) rex Anglorum meum donum signo crucis confirmaui [King of the English, I confirmed my gift with the sign of the cross].

Ego Ælfgyfa (age 58) predicti regis mater regium munus corroboraui [the royal office of the mother of the said king].

Ego Eadsinus archiepiscopus almo sancte crucis uexillo confortaui [archbishop with the standard of the holy cross].

Ego Ælfric archipresul istud datum consolidaui.

Ego Bryhtwold episcopus.

Ego Æþelstan episcopus.

Ego Godwine dux.

Ego Godeman presbiter.

Ego Karl minister.

Ego Ælfeget minister.

Ego Ælfwig prefectus.

Ego Ælfwine episcopus.

Ego Grimkyl episcopus.

Ego Dudoca episcopus.

Ego Lyfing episcopus.

Ego Brihtwine episcopus.

Ego Eadnoþ episcopus.

Ego Æþelweard abbas.

Ego Ælfwine abbas.

Ego Siward abbas.

Ego Wulfsige abbas.

Ego Leofric presbiter.

Ego Siward (age 33) dux.

Ego Swegen dux.

Ego Eadwold presbiter.

Ego Hereman presbiter.

Ego Leofric presbiter.

Ego Osgod miles.

Ego Ælfstan miles.

Ego Esbern miles.

Ego Lyfing miles.

Ego Ordgar miles.

Ego Odda minister.

Ego Brihtric minister.

Ego Dodda, Æþelmer.

Ego Urki minister.

Ego Ælfget minister.

Ego Wulfnoð prefectus.

Ego Kinewerd prefectus.

Ego Tokig minister.

Ego Æþelwig minister.

Ego Leofric 7 Tofig ministri.

Ego Ælfwig prefectus.

Ego Æþelmær minister.

Ego Æþelric minister.

Ego Totig minister.

Ego Leofwine minister.

Ego Godsunu minister.

Ego Ulfkitel 7 Æþelric ministri.

A.D. 1043. King Edward (age 40) to Coventry Abbey; confirmation of privileges and of land, as granted by Leofric, dux, at Southam, Grandborough, Bishops Itchington, Honington, Kings Newnham, Ufton, Chadshunt, Priors Hardwick, Chesterton, Wasperton, Snohham, Birdingbury, Marston in Wolston, Long Marston, Ryton, Walsgrave on Sowe, Warwicks.; Salwarpe, Worcs.; Easton, Ches.; Kilsby and Winwick, Northants.; Burbage, Barwell, Scraptoft and Packington, Leics. [incorporating a privilege of Pope Alexander] Latin

Pace regnante, largiflua Christi omnipotentis bonitas semper ab omnibus est laudanda omnique laude praeferenda, quia nullo bonitatis termino ualet concludi in saeculorum saecula, utpote quia idem deus ipse sit suae propriae bonitatis bonitas, distribuens gratis non tantum dignis uerum etiam indignis partem suae bonitatis; est quippe rex regum et dominus dominantium omniumque subsistentium uisibilium atque inuisibilium creator, et suae creationis discretissimus dispositor, attingens a fine usque ad finem suauiterque disponens omnem creaturam ut competit diuinae dominationi eius. Nam quosdam libero arbitrio quibusdam praefecit dignitate huius saeculi et operibus diuersis, quibus rursum mandat ut ipsi sua sufficienta et bonorum habundantia illorum releuare et sustentare debeant inopiam qui minus saecularibus habundant negotiis, ut pro hoc maiori possint mercede ab eo donari. Unde ego Eadwardus Anglorum rex omnibus post me futuris regibus, archiepiscopis, episcopis, abbatibus, ducibus, omnibusque Christi fidelibus notum fieri uolo quod uenerabilis dux Leofricus, diuina inspirante gratia monitisque gloriosi ac deo dilecti summi pontificis Alexandri, monasterium sanctae dei genitricis Mariae sanctique Petri et omnium sanctorum in uilla quae dicitur Couentre extruxit largisque muneribus adornauit, atque subscripta maneria ad uictuale subsidium abbatis et monachorum in eodem loco deo perpetue seruientium mea larga donatione et concessione ibidem contulit; uidelicet medietatem eiusdem uillae in qua fundata est ipsa aecclesia, deinde Sou∂am, Greneburgan, Icketonam, Hunitonam, Neowenham, Hulhtune, Chadeleshunte, Herdewyk, Cestretune, Waspertune, Suohham, Byrtingabirig iuxta Auen, Merston, item Merstuna, in Gloecestria, medietatem uillae de Ruitune, Sowe, Salewarp, Eatuna iuxta fluuium Dee, Kildesbig, Winewican, Burhbeca, Barwalle, Scrapetoft, Pakinton, pro reuerentia itaque et honore sanctae dei genitricis Mariae sanctique aduocati mei apostoli Petri, do et concedo abbati Leofwino, et omnibus futuris ibidem post eum abbatibus, in tota possessione monasterii, sakam et socnam, et theloneum suum in terra et in aqua, in urbe et extra, et omnes leges et consuetudines tam plene et tam libere sicut eas praefatus dux honorificentius et liberius de me tenuit. Praecipio itaque ut omnia quae ad ipsam aecclesiam pertinent sint omnino libera, terrae cultae et incultae, cum exitibus atque redditibus praedictorum necnon maneria et aecclesiae, cimiteria, decimae, redditus, et seruitia debita, oblationes, luminaria, causarum discussiones, emendationes aecclesiasticae uel saeculares, et quicquid illi loco collatum est sub integra inmunitate concedimus et perpetuo firmamus. Et ne quis praesentium uel magis futurorum ambiget quae sit illa libertas quam amabiliter et firmiter concedo, omnimodis cuncta illius aecclesiae possessio nullis sit unquam grauata oneribus nec expeditionis nec pontis et arcis aedificatione, nec iuris regalis fragimine nec furis apprehensione. Et ut omnia simul comprehendam, nil debet exsolui nec regi nec regis praeposito uel episcopo uel ulli homini, sed omnia debita exsoluantur iugiter quae in ipsa ditione fuerint ad supradictum sanctum locum secundum quod ordinauerint fratres eiusdem coenobii. Ut autem cunctis haec transgredientibus ad damnationem suam euidenter possit ostendi literas summi pontificis papae Alexandri quas ab eo suscepimus, directas tam posteris quam praesentibus hic manifestari curauimus. Alexander episcopus seruus seruorum dei dilecto filio Eadwardo regi Anglorum salutem et apostolicam benedictionem. Scriptorum uestrorum eloquia incolumitatem uestram significantia laeti suscepimus, gratias itaque omnipotenti deo retulimus qui cordis uestri sinceritatem ad omnia utilia sanctae matris aecclesiae compungit. Proinde iuxta scripta uestra monasterio sanctae Mariae de Couentria ubi seruorum dei constituta est congregatio a reuerendae memoriae Leofrico duce nuper exstructo, huiusmodi priuilegia praesentis authoritatis nostrae indulgemus, concedimus, atque confirmamus, statuentes ut ipse locus regiis praeceptis et priuilegiis apostolicis fultus per omnia tempora sine conuexatione cuiuscumque diocesani episcopi, aut alicuius iudiciariae potestatis cuiuscumque ordinis uel dignitatis sit, sed semper sicut praeoptat et expetit beneuolentia tua regalis futuro tempore permaneat. Fratres igitur eiusdem loci idoneos ex se uel ex qua uoluerint congregatione abbates siue decanos sibi per successiones eligendi habeant potestatem, et ne impediantur auctoritate apostolica prohibemus. Praeterea quicquid illi loco contuleris, uel collatum est, uel conferetur, diuina et nostra auctoritate roboramus; necnon priuilegia uestra ad honorem dei pertinentia quae ibi instituere uolueris gratanti affectu annuimus, confirmamus, et confirmando imperpetuum stare decreuimus; et infractores eorum aeterna maledictione damnamus. Anno incarnationis dominicae .m.xliii. scripta est haec syngrapha, hiis consentientibus ierarchis qui subter notati: uidelicet,

Ego Eadwardus (age 40) rex hanc meam libertatem regali stabilimento affirmaui.

Ego Ælfgyfa (age 58) mater eiusdem regis assensum accommodaui.

Ego Eadgi∂ (age 17) regina eiusdem collateralis regis eiusdem donationi regali consensi [The queen of the same collateral agreed to the king's royal donation of the same.].

Ego Eadsinus Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus adquieui.

Ego Ælfricus Eboracensis aecclesiae archipraesul corroboraui.

Ego Ælfwoldus Londoniensis episcopus subposui.

Ego Ealdredus episcopus Wygornensis impressi.

Ego Duduco episcopus Willensis adnotaui.

Ego Wlfinus episcopus Lichesfeldensis consolidaui.

Ego Æ∂elstanus episcopus Herfordensis stabiliui.

Ego Liuingus episcopus Cridiensis adposui.

Ego Eadno∂us episcopus Dorcensis consensum praebui.

Ego Brihtwinus episcopus Scirbernensis confirmaui.

Ego Berhtwold episcopus Wiltuniensis conclusi.

Ego Manni abbas.

Ego Siward abbas.

Ego Ælfwinus abbas.

Ego Godwinus abbas.

Ego Ælfstanus abbas.

Ego Godwinus dux (age 42).

Ego Haroldus dux (age 21).

Ego Leofricus dux.

Ego Siward (age 33) dux.

Ego Sweyn (age 22) dux.

Ego Tostig (age 17) dux.

Ego Radulphus More.

Ego Esgar.

Ego Rodbord minister.

Ego Hulfketel minister.

Ego Godwine minister.

Ego Frewine minister.

Ego Leofric minister.

Ego Morcere minister.

Ego Ælfgar minister.

Ego Godric minister.

Ego Leofric minister.

Ego Siwerd minister.

Ego Æ∂elsi minister.

A.D. 1044. King Edward (age 41) to Ælfwine, bishop (of Winchester); grant of 30 hides (mansae) at Witney, Oxon [Map]. Latin with English bounds

Rubric: ˘is is ∂ara .xxx. hidæ boc æt Witanigæ ∂e Eadward cing gebocode Ælfwinæ bisceope on ece yrfe. + Christi omnipotentis dei largiflua bonitas omnino laudanda, omnique est laude praeferenda, quae nullo bonitatis termino ualet concludi, utpote idem deus ipse sit suae bonitatis bonitas, distribuens gratis non tantum dignis uerum etiam indignis participium bonitatis suae; est quippe rex regum, omniumque subsistentium uisibilium aeque inuisibilium creator et suae creationis discretissimus dispositor, disponens omnia sibi libito uti competi diuinae dominationi eius; nam quosdam libero arbitrio quibusdam praeficit dignitate huius saeculi et opibus diuersis, quibus rursum mandat ut ipsi eorum inopiam sua sufficientia releuare debeant qui minus abundant saecularibus negociis, et pro hoc possint maiori mercede ab eo donari. Unde ego Eadwardus rex Anglicae nationis eius ammonitione prouocatus, pro adipiscenda remunerationis mercede, dono cuidam familiari episcopo meo Ælfwino pro fideli obsequio quo michi fideliter obsecundatur .xxx. uidelicet mansas, in loco quem soicolae illius uocant Wittannige, ut eas quoad uiuit libere possideat; et post mortem det sibi placito cuicunque elegerit. Sit itaque rurisculum illud ab omni mundiali seruitio liberum, excepto communi seruitio, hoc est, arcis recuperatione, et pontis restauratione, ac expeditione in hostes patriae. Si quispiam quoquomodo malae mentis conamine hoc meum donatiuum donum infringere uel abripere per uiolentiam uoluerit, priuatus a consortio dei qui nos imperat iuniorum nostrorum necessitatibus subuenire pro suo amore, constringatur et obligetur inextricabilium nodorum habenis perpetuae dampnationis, nisi resipiscat et poenitentiae uenia deleat. ˘is synt ∂a landgemæra to Wittannige. Ærest andlang ∂æs streames on ∂one mædham ∂e hyrn∂ into Scylftune; and fram Scylftune andlang streames ∂æt it cym∂ to ∂am mylewere ∂e hyrn∂ into duceling dune; of ∂æm wære ofær ∂one wegean mor into hocslew; ∂anon on ∂a niwan dic; of ∂ære dic on horninga mære; of horninga mære andlang ∂æs gemæres to hlæwan slæde; of ∂am slæde into dufan doppe and swa andlang gemæres into Leofstanes bricge; of Leofestanes bricge into kytelaceras; of kytelacæras innon ∂a wudestret; andlang ∂ære strete into hafoces hlæwe; of hafoces hlewæ innon wænric; of wenric to swondæne; æfter swondæne to ∂ære haran apeldran; of ∂ære apeldran andlang gemæres innan swonlege; of swonleage upp to ∂am heafdam; of ∂am heafdan andlang surode innan huntenan weg; andlang huntenan wege into Wicham; of Wicham a be ∂are wyrtruman ∂æt hit cym∂ on sceapa weg; of sceapa wege andlang rihtes gemæres innan æcenes feld; of æcenes felda andlang rihtes gemæres of kicgestan; of kicgestane into æceres felda; of æcenes felda ∂ær ∂a cnihtas licga∂; and fram ham ∂e ∂a cnihtas licga∂ on mætseg; andlang metseg into wenric. Anno dominicae incarnationis millesimo quadragesimo quarto, indictione duodecima et septem concurrentibus, atque .xviii. epactis rotantibus, haec regalis concessio atque donatio facta est sub astipulatione primatum quorum nomina hic caraxata sunt.

Ego Eadwardus (age 41) rex totius Brittanniae praefatam meam donationem cum sigillo sanctae crucis regali stabilimento affirmaui.

Ego Ælfgyfu (age 59) eiusdem regis mater hanc regalem donationem cum trophaeo agiae crucis ouanter diuulgaui.

Ego Eadsinus archiepiscopus triumphalem agiae crucis trophaeum huic regio muneri gaudenter impressi.

Ego Ælfricus archipraesul hanc territoriam scedulam signo sanctae crucis diligenter adsignare curaui.

Ego Ælfwinus Wintoniensis episcopus consolidaui.

Ego Beorhtwoldus Wiltuniensis episcopus coadunaui.

Ego Ea∂no∂us Dorcensis episcopus corroboraui.

Ego Lyfingus Cridiensis episcopus confirmaui.

Ego Æ∂elstanus Herfordensis episcopus consigillaui.

Ego Ælfweardus Lundoniensis episcopus conscripsi.

Ego Duduco Uuillensis episcopus condixi.

Ego Grimkyllus Australium Saxonum episcoups consensi.

Ego Wulfsynus Licetfeldensis episcopus conclusi.

Ego Bryhtwinus Scirburnensis episcopus commodum duxi.

Ego Godwine (age 43) dux.

Ego Leofric dux.

Ego Siwerd (age 34) dux.

Ego Swegen dux.

Ego Ælfwine dux.

Ego Ælfwerd dux.

Ego Sywerd dux.

Ego Leofsige dux.

Ego Ælfsige dux.

Ego Ælfstan dux.

Ego Ordgar minister.

Ego Osgod minister.

Ego Odda minister.

Ego Ælfgar minister.

Ego Brihtric minister.

Ego Æ∂elwig minister.

Ego ˘ure∂ minister.

Ego Ælfstan minister.

Ego Carl minister.

Ego Ordulf minister.

1044. King Edward to Abbot Richard and St Peter's, Ghent; confirmation and grant of privileges and of land at Lewisham, Greenwich, Woolwich, Mottingham, Coombe, Kent; with Æschore (possibly Ashour, Kent), Æffehaga; Wiggenden, Sharrington and Sandhurst, Kent; also part of the land in London called Wermanecher. Latin

In nomine sanctae et indiuiduae trinitatis. Ego Eadwardus Anglorum dei gratia basileus, omnibus post me futuris regibus, archiepiscopis, abbatibus, comitibus, uicecomitibus, omnibusque baronibus ac ministris, cunctisque praesentibus et futuris, salutem, et huius rei notitiam. Summum in regibus ac principibus bonum est iustitiam dei colere et aecclesiarum quieti prospicere, et de illarum perpetua securitate sollerter tractare; quia qui eam exaltant et honorant, cum ea et in ea et per eam exaltantur et honorantur. Et quoniam in locis plurimis inquietudines plurimas, molestias, persecutiones, scandala atque grauamina monachos a nonnullis pertulisse cognouimus, decet ut nostrae excellentiae regia prouisio de ipsorum uentura quiete, salubri meditetur dispositione, ut in ipsis manentes tranquilla mente in seruitute dei ipsius subueniente gratia permaneant; unde praesentes et posteri sciant uniuersi, quod antiqui gloriosi reges, Ælfredus, uidelicet, et Eadwardus filius eius, aecclesiam sancti Petri de Gant quae in monte Blandinio sita est nimio affectu dilexerunt, honorauerunt; et donationem illam, Leuesham, scilicet, cum omnibus sibi pertinentibus, quam Æl∂rudis praefati Ælfredi neptis aecclesiae eidem libere contulit, regia concessione et libertate perpetua munierunt. Quorum boni operis intentione perpendens ne eorum statuta unquam ducantur in irritum, aut ullis, quod absit, posteris turbentur temporibus, ego quidem huius libertatis patrocinator, donis eorum fauens, pro eorum et mea omniumque successorum meorum regum, atque Baldwini comitis cognati mei, necnon et omnium fidelium prosperitate et salute, deo et beato apostolo Petro, pio fautori nostro, et abbati Richardo monachisque praefatae aecclesiae de Gant concedo atque mea regia auctoritate confirmo manerium de Leuesham, cum omnibus sibi pertinentibus, uidelicet, Greenwic, Wulewic, Modingeham, atque Cumbe, et cum uallibus etiam in Andreda eisdem maneriis adiacentibus, scilicet, Æschore, Æffehaga, Wingindene, Scarendene, Sandherste, et cum aecclesiis, cimiteriis, decimis, redditibus, in campis et siluis, in pratis et pascuis, in aquis et paludibus, in piscariis et piscationibus, in molendinis et in omnibus suis appendiciis. Praeterea addidi loco illi praelibato infra Londoniam, partem terrae de terra illa, uidelicet, quae Wermanecher Anglice nuncupatur, cum hueruo eidem terrae pertinenti, et cum omnibus rectitudinibus et consuetudinibus, quae ad illam pertinent. Concedo eis etiam in omnibus terris suis praenominatis, consuetudines hic Anglice scriptas, scilicet infangene∂eof, mondbruce, mischenninge, u∂leaw, ferdwite, wearwite, blodwite, hleastynge, sceawinge, hamsocne, forstall, aliasque omnes leges et consuetudines quae ad me pertinent. Donaui etiam Richardo religioso abbati et omnibus futuris post eum, ibidem abbatibus, et fratribus eiusdem loci, in omni praedicta monasterii possessione, sacam et socam, theloneumque suum in terra et in aqua, et consuetudinem quae dicitur teames, latrones latronumque captiones uel emissiones, et pacis fracturam, et pugnam in domo factam, et domus inuasionem, et omnes assultus in suo iure, in uia et extra, in festo et extra, in urbe et extra, in aqua et extra, tam plene et tam libere sicut eas habebam in manu mea; nullis itaque unquam grauentur oneribus expeditionum nec pontium uel castrorum restructione, nec regalium siue episcopalium ministrorum exactione. Defendo insuper, et ex nomine sanctae trinitatis prohibeo, ut nullus regum succedentium, episcoporum, principum, comitum, uicecomitum, procuratorum, siue aliorum regum clientium, uel episcoporum, ministrorum, pastum, censum, uel inpensionem seu aliud quidlibet ab aecclesia illa uel a terris praescriptis ad eam pertinentibus per uim aut per consuetudinem exigat, sed omnimodam libertatem mea regia corroboratione perpetualiter possideant, quatinus ipsa religiosa concio, pro remedio animae meae, et successorum meorum regum Angliae, omniumque benefactorum eiusdem aecclesiae, ac fidelium salute, peruigiles persoluat deprecationes, oleumque bonae actionis more sapientium uirginum sub habitu religionis seruans Christo domino et eius beato apostolo Petro indefesse deseruiat. Si quis autem contra hanc auctoritatis nostrae paginam senserit, quicunque ille fuerit, cuiuscunque aetatis uel potestatis, gradus et ordinis, et eam infringere uoluerit, uel alios ad hoc conduxerit, unusquisque pro seipso libras .v. partibus sancti Petri persoluat, et quicquid exinde fiscus noster in murdris, geldis, danegeldis, omnibusque aliis rebus uel stipendiis, quae in terris illis surrexerint, ad partem nostram sperare poterat, in luminaribus siue fratrum ipsius monasterii uictus aminiculis perenniter per nostra oracula ad integrum sit concessum atque indultum. Quicunque successorum meorum hanc donationis libertatem firmiter atque inuiolabiliter custodierit, aeterna coronetur claritate, coelestisque regni perfruatur foelicitate; si quis uero eam, quod absit, destruere uoluerit, siue eandem possessionem a donatione et seruitio saepedictae aecclesiae et abbatum eiusdem loci, et monachorum, subtrahere conatus fuerit, uel per partes quasi haereditatis iure auferre praesumpserit, sicut contradictor et conuulsor huius nostri decreti ac temerator, cum Iuda traditore domini aeterno anathemati subiaceat, nisi deo et beato suo apostolo Petro digna poenitentia satisfecerit. Non enim superiorem uel inferiorem aliquem decet hominem illud sibi in ius haereditatis uendicare, quod per regiam corroborationem ad illud, cuius esse debeat, prouida ratione fuerit redactum. Anno igitur dominicae incarnationis .m.xliiii. indictione .xii. et .vii. concurrentibus, atque .xi. epactis rotantibus, haec regalis concessio et donatio facta est sub astipulatione primatum quorum nomina karaxata uidentur.

Ego Eadwardus rex totius Britanniae hanc propriam donationem regali stabilimento affirmaui.

Ego Ælfgyfu eiusdem regis mater assensum accommodaui.

Ego Eadsinus Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus hanc pietatem diuulgaui.

Ego Ælfricus Eboracensis ciuitatis archipraesul hanc territoriam scedulam diligenter assignaui.

Ego Æluueardus Londoniensis episcopus consolidaui.

Ego Godwinus Rofensis episcopus gaudenter impressi.

Ego Æluuynus Wintoniensis episcopus corroboraui.

Ego Beorhtwoldus Wiltuniensis episcopus coadunaui.

Ego Liuingus Cridiensis episcopus confirmaui.

Ego Æ∂elstanus Herfordiensis episcopus consignaui.

Ego Wulstanus Wigorniensis episcopus hanc diuulgaui.

Ego Eadno∂us Dorccensis episcopus condixi.

Ego Duduco Willensis episcopus conscripsi.

Ego Grimkillus episcopus Australium Saxonum consensi.

Ego Wulsinus episcopus Licetfeldensis commodum duxi.

Ego Britwinus episcopus Scireburnensis conclusi.

Ego Godwinus dux Amen dixi.

Ego Leofricus dux testificaui.

Ego Siwardus dux testificaui.

Ego Haroldus dux testificaui.

Ego Leofwinus dux testificaui.

Ego Swegenus dux testificaui.

Ego Tostig dux testificaui.

Ego Gyrdus dux testificaui.

Ego Eadwinus abbas Westminsteriensis.

Ego Wuluoldus abbas Certesige.

Ego Ælsi abbas sancti Augustini.

Ego Godwine abbas Wincelcumbe.

Ego Manny abbas Eoueshamensis.

Ego Ælfricus abbas Perscorensis.

Ego Hugelinus camerarius.

Ego Esgar stallere.

Ego Roldbertus filius Wimarc stallere.

Ego Ordgar minister.

Ego Osgod minister.

Ego Odda minister.

Ego Ælfgar minister.

Ego Karl minister.

Ego ˘ured minister.

Ego Æ∂elwig minister.

Ego Ædridg minister.

Ego Ordulf minister.

Ego Duduco minister.

Ego Siward minister.

1044. King Edward to Leofric, his chaplain; grant of 7 hides (mansi) at Dawlish, Devon. Latin with English bounds

Px Regis cunctorum regum regimine reguntur omnia supera ima profundaque Cuius quoque inmensa beniuolentia subinde quem sibi obtemperantem perspexerit et praesentibus locupletat habunde opibus et post ipsius misere uite decursum facit cum pennis angelicis transcendere ad regna supernorum gaudiorum. Qui etiam solus voluntate aeterni patris disponit sceptra iuraque regnorum . est nempe dux ducum rexque omnium proculdubio regum. Cuius rei autem gratia a nobis inchoatus sit hic donationis libellus consequenter manistabitur in precedente paginula. Igitur ego Eaduuardus opitulante potentissimo deo possidens totius monarchiam Anglicae necne et Brittanniae telluris haud modice concedendo concessus sum cuidam meo idoneo capellano Leofrico onomate nuncupato quoddam rus in villa quae ab incolis regionis illius vocitatur Doflisc . scilicet .vii. mansos illimet ad arandum eo tenore quo omnibus diebus uitae suae absque aliqua machina sub illius honorifice regatur dominio atque potestate postque finem dierum illius . habeat potestatem cuicumque placuerit tribuendi aut erogandi. Praecepimus autem ut ante fatum rus sit liberum ab omni fiscali tributo uel uectigali . cum omnibus ad se rite pertinentibus tam in maximis quam in modicis rebus campis . pascuis . pratis . silvisque exceptis istis tribus expeditione pontis arcisque constructione. His itaque nobis prout debuimus ceuque placuit reuerentiae nostrae et voluntati stabilitis adhuc quod minime est obliuioni tradendum uolumus ut hic presens codicellus nostrae licentiae scriptus . dampnet conculcet et anathematizet cunctos emulorum siqui contra eundem reperti fuerint libellos. Siquis autem quod futurum minime autumo presumptione audaci instinctuque diabolico contra nostrum decretum hanc donationis karterulam adnihilare uel pro nihilo ducere temptauerit . in primis quod grauius est iram dei omnipotentis genitricisque eius uidelicet almae et intactae Mariae incurrat . dehinc meam omniumque satellitum meorum noscatque se obnoxium atque reum omnibus horis atque momentis solorum . fiatque pars illius cum Dathan et Abyron . cumque tortuoso Beelzebub principe muscarum in baratro inferiori . et quod indigne seu procaciter repetit non euindicet sed cum dedecore multimodo expulsus sit a nobis nisi prius hic digna penitudine studuerit ultro non coactus emendare. Anno incarnationis dominicae .m.xliiii. indictione .xii. epactaque .xviii. et concurrente .vii. scilicet bissextili anno karaxata est haec kartula gubernante piisimo Anglorum cateruam rege feliciter Eduuardo. ˘ys sindo ˇa landgemæro. Ærest on tenge mu∂an upp andlang ˇæs fleotes on crampan steort . 7 swa eft on gean be ˇam sealternon on ˇa stræte on west healfe michaheles ciricean . 7 swa nor∂ andlang ˇære stræt on ˇam greatan dic . ˇanon nor∂ eft ongerihte on ˇone blindan will . of ˇam wille nor∂ on gerihte on ˇone dunnan stan . ˇanon eft nor∂ rihte on ˇa ealdan dic . 7 swa andlang ˇære dic nor∂ on gerihte ofer ˇæt sceota cumb . ˇanon up andlang ˇære ealdan ræwe on ˇa stapulas . fram ˇam stapulon on gerihte andlang hricges on sand holcan . of sand holcan andlang strete on blacan penn . ˇanon andlang stræte on bradanmores heafdon . 7 ˇanon on gerihte andlang stræte o∂ eor∂ birig . 7 swa nor∂ andlang stræte on stan beorh . 7 swa ni∂er andlang stræte on doflisc ford . 7 ˇanon nor∂ of ˇam forda andlang ˇære port stræt on risc slædes heafdon . swa ni∂er andlang streames on cocc ford 7 swa andlang ˇæs fleotes ut on exan . ni∂er eft andlang exan ˇær sciter lacu ut scit . 7 swa up andlang sciter lace on ˇær fleotes heafod . ˇanon si∂∂an su∂ on ˇa ealdan dic . 7 swa on gerihte to ˇam readan stane . of ˇam stane su∂ ut on ˇa sæ . swa west be sæ eft on tenge mu∂an.

Ego Eaduuardus rex totius Anglice gentis . huius donationis libertatem hilari animo fieri concessi.

Ego Eadsinus Christi aecclesiae archipresul corroboraui.

Ego Ælfricus Eboracensis aecclesiae archiepiscopus consolidaui.

Ego Lyfingus Crydianensis aecclesiae pontifex rogatus a rege calomo scripsi.

Ego Æluuinus episcopus assensum prebui.

Ego Brihtuuoldus episcopus confirmaui.

Ego Dodico episcopus consignaui.

Ego Ealdredus episcopus corroboraui.

Ego Ælfuuinus abba Novae Aecclesiae.

Ego Ægeluuardus abba Glestoniensis aecclesiae.

Ego Æthelstanus abba.

Ego Uulfuueardus abba.

Ego Goduuinus abba.

Ego Goduuinus dux stabilui.

Ego Leofricus dux.

Ego Suuegen dux.

Ego Sigeuuardus dux.

Ego Haroldus nobilis.

Ego Tosti nobilis.

Ego Leofuuinus nobilis.

Ego Odda nobilis.

Ego Ordgarus nobilis.

Ego Ælfgarus nobilis.

Ego Ordulfus nobilis.

Ego Dodda nobilis.

Ego Brihtricus nobilis.

Ego Osgodus minister.

Ego Ælfstanus minister.

Ego Ecglafus minister.

Ego Æthelmarus minister.

Ego Karl minister.

Ego Atsorus minister.

Ego Godricus minister.

Ego Ælfuuinus minister.

Ego Ulfcytel minister.

Ego Osmarus minister.

Ego Ecgulfus minister.

Ego Goduinus minister.

Ego Ælfricus minister.

Ego Æˇelwerdus minister.

Ego Wulfwerdus minister.

Ego Æˇelricus minister.

Ego Liuingeus minister.

Ego Uulfgarus minister.

Ego Brihtwinus minister.

Ego Uulfsige minister.

Ego ˝urkyl minister.

Ego Toui minister.

Ego Æˇelwinus minister.

Ego ˝urstanus minister.

Ego Ælfgeat minister.

Ego Manni minister.

1044. King Edward to Orc, his faithful minister; grant of 5 perticae at Abbots Wootton in Whitchurch Canonicorum, Dorset. Latin with English bounds

Px Postquam protoplasti serpentina suasione seducti stola immortalitatis perdita in huius terre peregrinationis erumpnis multiplicibus onustam creatoris sententia multati sudatis uultibus proprio conamine humum terre colere coeperunt . Semper sequacibus necessitas inoleuit alimoniam ceu mortalibus ex terre germinibus adquirere . ne deficiente uictu defeceret et uita; Ideoque ego Eadweard rex Anglorum dedi cuidam meo fideli ministro qui iuxta sue proprie gentis consuetudinem ab infantili etate nomen accepit . Orc . in eternam hereditatem impendo telluris particulam . id est .v. perticarum agelluli . illo in loco ubi iamdudum solicole regionis illius nomen inposuerunt æt Wudetune . libenter concedo quatenus ille libere possideat uita [comite] cum cunctis utilitatibus campis . paschuis . pratis . siluis . et post metam huius labilis uite cuicumque heredi sibi placuerit derelinquat in eternam hereditatem; Si autem tempore contigerit aliquo quempiam hominum aliqum libellum ob istarum apicum adnichilationem in palam producere sit omnimodis ab omnibus hominum ordinibus condempnatus omnique abolitus industria ueritatis cuiuscumque regum fuerit tempore perscriptus. Sit autem istud prefatum rus liberrimum ab omni mundiali obstaculo exceptis que usuali ritu obseruantur . id est cum glomerata sibi alternatim expeditioni compulerit populari commilitonum confligere castra atque cum sua petunt pontis titubantia muniri uada. Ac cum conciuium turma urbium indigent muniri stabiliter septa; Et si quis hanc nostram largitionem uoluerit cupido conamine adnullare et ad proprium usum peruertere sciat se digna mercedem recepturum suae tyrannidis cum complicibus Iude proditoris Christi . nisi satisfactione emendare antea satagerit. His namque confiniis prefatum rus circum cincta est. + Ærest of strætforda up andlang ˇæs grenan weges to smiceran æc. Andlang weges to Ketanlege upewerdre. Andlang herpa∂es to ˇam herpaˇes on nor∂ healfe lobirihtes gete. Of ˇam herpa∂e benorˇan labrihtes gete on ∂ære dice hyrnan adune on ˇære land sceare to ˇam twam wicon adune 7langes drian hyrstes lace . fram ∂ære lace to ˇan ligcgendum æc . fram ∂am licgendum æc innan sticelan ford . of ∂am forda andlang herpa∂es of wulfrices dice . hyrnan . fram ∂ære dice hyrnan 7lang hæccean . to bridian beara lace on ˇare hnottan stybb . of ˇam hnottan stybbe 7lang hæccean to ∂one mycclan mapeldran. Andlang hæccean to ˇære ræw apoldran. Andlang hæccean to cern hlinces herpa∂e. Andlang herpa∂es to ˇan holan wege. Andlang dic su∂ to ˇære holan lace. 7 lang ∂ære lace . up innan ˇone herpa∂. Andlang herpaˇes innan hweoulforda. Scripta est autem hæc singrapha . Anno dominice incarnationis . Millesimo quadragesimo .iiii. Indictione uero .xii. Horum consilio et testimonio quorum nomina hic infra habentur.

Ego Eadweard rex Anglorum agiae crucis signaculo hanc munificentiam consignaui.

Ego Eadsige Doruernensis aecclesie archiepiscopus consensi et subscripsi.

Ego Ælfric Eboracensis aecclesie archiepiscopus.

Ego Ælfwine episcopus.

Ego Brihtwold episcopus.

Ego Lyfincg episcopus.

Ego Brihtwine episcopus.

Ego Alfwold episcopus.

Ego Dudoc episcopus.

Ego Ealldred episcopus.

Ego Ælfstan abbas.

Ego Ælfwine abbas.

Ego Æ∂elweard abbas.

Ego Ælfric abbas.

Ego Ælfwig abbas.

Ego Æˇelwi abbas.

Ego Ælfwig abbas.

Ego Goduuine dux.

Ego Leofric dux.

Ego Siwerd dux.

Ego Osgod minister.

Ego Brihtric minister.

Ego Ælfstan minister.

Ego Ælfget minister.

Ego Siwerd minister.

Ego Wulfno∂ minister.

Ego Ecglaf minister.

1044. King Edward to Ordgar, his faithful minister; grant of 1 pertica beneath Elddin (at Illand in Northill, Cornwall). Latin with English bounds

Bounds of benythan Elddin. First at the dry stream. Then down along the stream until it shoots out into the Inny. Then down-stream to the tor; thence to the white stone-barrow [or 'hill']. Thence to the old way; from the way to the mere. From the mere right to the middle of Eldin byrig. Thence to the mægean stone; thence west to the green way. Then along the way, back to the dry stream.

Regnante in euum Domino nostro Iesu Christo . qui monarchiam mundi totius ac celsitudinem celorum abditamque profunditatem turgentis oceani in altis et in imis omnia cum sue maiestatis imperio nunc et in euum gubernat . Quapropter ego EADVVEARDVS . Angulsaxonum rex cuidam meo ministro fideli . cui nomen insitum est ORDGAR . unam perticam . concedo in illo loco qui dicitur . BEnyðan . ELDDIN . cum omnibus ad se rite pertinentibus campis . pascuis . pratis . silluis en in suo uiuere cum prosperitate semper istum exenium obtineat . et post se cum cirograp\h/o perpetuo cui uoluerit tradat . Prefatum rus omni seruitio careat preter expeditionem pontis et arcis munimen . Celum scandat cupiens inappetat ren\n/uens . Istis terminis predicta terra circumgirata esse uidetur. Ðys is þære anre gyrde landgemæru beniðan Elddin . Ærest on seh frod . þonne adun 7lang stremys of hyt scyt ut on æni . þonne adun on strem on þone torr . þanune to þan hwitan stan beorhge . þanune to þan ealdan wege . of þam wege to þam mere . fram þam mere a gerihte to Eldin byrig middeweardre . þanon to þan mægean stane . þanone west to þam grenan wege . þonne andlang weges eft to seh frod. Anno dominice incarnationis Domini nostri Iesu Christi . post millesimo .xliiii. indictione .xii. scripta est hec cartula.

Ego EADWEARD rex Anglorum prefatam donationem concessi.

Ego EADSie archiepiscopus cum signo sancte crucis roboraui.

Ego Ælfric archipresul sigillum agie crucis impressi.

Ego Ælfwine episcopus consignaui.

Ego Lyfing episcopus corroboraui.

Ego Dudoc episcopus consolidaui.

Ego Ealdred episcopus adquieui.

Ego Godwine dux.

Ego Leofric dux.

Ego Sigwerd dux.

Ego Swegen dux.

Ego Osgod minister.

Ego Ælfstan minister.

Ego Odda minister.

Ego Ordgar minister.

Ego Ælfgar minister.

Ego Ecglaf minister.

Ego Dodda minister.

Ego Osmær minister.

Ego Godwine minister.

Ego Ecgulf minister.

Ego Ælfwine minister.

Ego Æþelric minister.

Ego Ælfwerd minister.

Ego Wulfnoð minister.

Ego Leofnoð minister.

1044. King Edward to Old Minster, Winchester; grant of 15 hides (mansae) at Pitminster, Somerset. Latin with English bounds

Rubric: ˘is is ∂æra fiftyna hyda land boc to Pypmynstre ∂e Eadweard cyng gæbocodæ sanctæ Petræ and sanctæ Paulæ into Ealdan mynstræ. + Omnibus flebilia et detestanda huius fluctuantis saeculi piacula, diris obscoenae horrendaeque mortalitatis latratibus circumsepta omnique spurcitia saginata, non nos patriae indeptae pacis securos, sed quasi foetidae corruptelae in uoraginem casuros prouocando ammonent, ut ea toto mentis conamine cum casibus suis despiciendo abiiciamus, et penitus uelut fastidiosam melancoliae nausiam abominando fugiamus, et diligenter ad illud attendamus quod praecipit sermo euangelicus, ita inquiens, 'Date et dabitur uobis;' uere sicut quidam dicit sapiens 'Hilarem datorem diligit deus.' Hac ergo salutari ammonitione adtactus ego Eadwardus annuente superna dei clementia rex tocius Anglicae nationis, huius saeculi caduca pro nichilo ducens, sed cum transitoriis aeternaliter permansura adipisci cupiens, fugitiuam et sine dubio transitoriam dare non differo possessiunculam, ut iugiter mansuram in regno Christi et dei recipiam. Proinde omnibus innotesco, me nunc aliquam telluris partem ouanter dedisse sancto Petro et co-apostolo eius Paulo, ut peccatorum meorum magnitudo ex parte releuetur a domino Iesu Christo, qui est uera et exoptata omnium peccatorum remissio. Huius ergo telluris uocabulum Pipmynster est appellatum illaque terra quindecim mansarum retinet amplitudinem, quam etiam sicut supradixi ad Uetustum dedi monasterium quod in ciuitate Wintonia est situm, et in honore supradictorum apostolorum consecratum, pro meae animae salute et parentum meorum. Sit autem praedicta terra ab omni mundiali seruitio libera, cum pascuis et pratis, siluarumque densitatibus, et cum omnibus aliis ad se rite pertinentibus, exceptis his tribus, communium utilitatum necessitatibus, hoc est, arcis recuperatione, uel pontis restauratione, seu expeditione in hostes patriae. Si quis autem, quod absit, diabolico inflatus spiritu hanc meae compositionis ac confirmationis scedulam demere uel infringere temptauerit, et terram supradictorum apostolorum per uiolentiam sibi usurpare praesumpserit, segregetur a dei consortio et participatione omnium sanctorum in hoc sancto monasterio requiescentium, et aeterna confusione edacibus tormentorum flammis deputetur in saecula saeculorum, nisi quantocius suam peruersam emendare curauerit rapinam per condignam satisfactionem. Praenotatae uero telluris limites ita plane sunt dilatatae. ˘is synd ∂era .xv. hida landgemere to Pipmynstre; ∂æt is, erest on binnacumbes broc; ∂onne andlang broces ondun to ∂ære hæcginge; ∂anon on gerihta on fyrslege; of forslege on ∂one eastran stream; andlang streames on Tugeles mor; of Tugeles more to ∂ære foxec; of ∂ære foxec to heardan geate; of heardan geate to Twinteles ham; of Twinteles hamme to deopa forda; of deopa forda east on gerihte to drindlea; of trindlea andlang broces to wægela byrig; of wegela byrig on ∂one gregean stan; of ∂an gregean stane to readan forda; of reada forda on gerihte to Scora dic; of Scora dic andlang herpa∂es to langgan hamme; of langgan hamme on ∂one gregean stan; of ∂am gregean stane upp on epsgweg to ∂ære greatan lindan; of ∂ære greatan lindam on oxena feld easteweardne upp to ∂am stanbeorge; of ∂am stanbeorge upp on wealderes weg to pidles beorge; of piples beorge on wi∂icumbes heafod; of wi∂icumbes heafde west on gerihta to ∂ære readan dic; of ∂ære readan dic nor∂ on gerihte on ∂one acbeara easteweardne; of ∂am acbeara west andlang herp∂es to ∂ære haran apelduran; of ∂ære haran apeldyran eft on binnacumbes broc. Anno dominicae incarnationis millesimo quadragessimo quarto, indictione duodecima, et septem concurrentibus, atque octodecim epactis rotantibus, haec regalis concessio atque donatio facta est, sub astipulatione primatum quorum nomina hic caraxata sunt.

Ego Eadwardus rex tocius Brittanniae praefatam meam donationem cum sigillo sanctae crucis regali stabilimento affirmaui.

Ego Ælfgyfu eiusdem regis mater hanc regalem donationem cum sigillo sanctae crucis ouanter diuulgaui.

Ego Eadsinus archiepiscopus triumphalem agiae crucis trophaeum huic regio muneri gaudenter impressi.

Ego Ælfricus archipraesul hanc territoriam scedulam signo sanctae crucis diligenter adsignare curaui.

Ego Ælfwinus Wintoniensis episcopus consolidaui.

Ego Byrhtwoldus Wiltuniensis episcopus coadunaui.

Ego Ælfweardus Lundoniensis episcopus corroboraui.

Ego Lyfingus Cridiensis episcopus confirmaui.

Ego Æ∂elstanus Herfordensis episcopus consigillaui.

Ego Eadno∂us Dorcensis episcopus conscripsi.

Ego Duduco Willensis episcopus condixi.

Ego Grimgillus Australium Saxonum episcopus consensi.

Ego Wulfsinus Licetfeldensis episcopus conclusi.

Ego Brihtwinus Scirburnensis episcopus commodum duxi.

Ego Godwine dux.

Ego Leofric dux.

Ego Siweard dux.

Ego Swegen dux.

Ego Ælfwine abbas.

Ego Æ∂elweard abbas.

Ego Siweard abbas.

Ego Leofsige abbas.

Ego Ælfsige abbas.

Ego Ælfstan abbas.

Ego Ordgar minister.

Ego Osgod minister.

Ego Odda minister.

Ego Ælfgar minister.

Ego Brichtric minister.

Ego Æ∂elwig minister.

Ego ˘ure∂ minister.

Ego Ælfstan minister.

Ego Carl minister.

Ego Ordulf minister.

1045. King Edward to Ælfwine, bishop of Winchester; grant of 8 hides (mansae) at Hinton Ampner, Hants. Latin with English bounds

Rubric: ˘is is ∂æra eahta hida landboc to Heantune ∂æ Eadweard cing gebocade Ælfwine bisceope on æce yrfe. + Regnante imperpetuum domino nostro Ihesu Christo super omnia quae in coelo et in terra ab eo mirabiliter gubernantur. Ego Eadwardus rex Anglorum priuilegii huius descriptionem omnibus innotesco me Wentanae ciuitatis episcopo nomine Ælfwino, quandam ruris partem octo, uidelicet, mansarum illo in loco quem solicolae Heantun uocitant in possessionem sempiternam dedisse, ita prorsus, ita plane, quatinus hoc donum nostrum sicut sibi uoluntas fuerit, quamdiu uixerit possideat; postque se quemcunque elegerit haeredem succedaneum praeficiat. Et quicunque eum libertatis huius dignitate exhaeredauerit maledictione perpetua dampnetur, nisi nequitiae suae prauitatem poenitudine correxerit digna. Sit uero libertas haec in uniuersis rebus, paruis et magnis, absque omni humana seruitute liberrima, exceptis tribus causis, arcis, scilicet, pontisue constructione, et expeditione. Praenotatae uero telluris limites hi sunt. ˘is synd ∂a landgemæro to Heantune. Ærest on ∂one su∂an hlinc; of ∂am hlince on ellenford upp on ∂one hricg; andlang hricges on wines heafdes ˇorn; of ∂am ˇorne on colan treow; of colan treowe on crawan ˇorn; of crawan ˇorne innan ∂a bæc; of ∂am bæce on ∂one middemestan beorh on bromdæne; andlang bromdæne innan smalan dæne; of smalan dæne on clinca leage; of clinca leage on ∂a greatan bæce innon næddærheall; of nedderheale on linleage; of linleage on hyrdes treow; of hurdes treowe on ∂one grætan hlincg; of ∂am greatan hlince on acstede leage; of acstede leage on ∂one rugan beorh; of ∂am beorga on weoleage; of weoleage on Wulfredes wyr∂; of Wulfredes wyr∂e on cadan hangre; of cadan hangran on ræling beorgas; of reling beorgan on ∂one greatan hlincg. Anno dominicae incarnationis millesimo quadragesimo quinto, indictione .xiii. et nullis epactis, atque uno concurrente rotantibus, haec regalis concessio atque donatio facta est, sub astipulatione primatum quorum nomina hic caraxata sunt.

Ego Eadweardus rex totius Brittanniae praefatam meam donationem cum sigillo sanctae crucis regali stabilimento affirmaui.

Ego Eadgy∂ eiusdem regis conlaterana hanc regalem donationem gaudenter stabiliui.

Ego Siweardus archiepiscopus triumphalem agiae crucis trophaeum huic regio muneri gaudenter impressi.

Ego Ælfricus archipraesul hanc territoriam scedulam signo sanctae crucis diligenter adsignare curaui.

Ego Ælfwinus Wintoniensis episcopus consolidaui.

Ego Lyfingus Cridiensis episcopus coadunaui.

Ego Æ∂elstanus Herfordensis episcopus corroboraui.

Ego Eadno∂us Dorcensis episcopus confirmaui.

Ego Heremannus Wiltuniensis episcopus consigillaui.

Ego Duduco Willensis episcopus conscripsi.

Ego Grimkillus Australium Saxonum episcopus condixi.

Ego Wulfsinus Licetfeldensis episcopus consensi.

Ego Brightwinus Scirburnensis episcopus conclusi.

Ego Godwine dux.

Ego Leofric dux.

Ego Siwerd dux.

Ego Swegen dux.

Ego Ælfwine dux.

Ego Æ∂elweard dux.

Ego Æ∂elstan dux.

Ego Ælfstan dux.

Ego Siwerd dux.

Ego Harold minister.

Ego Ordgar minister.

Ego Osgod minister.

Ego Odda minister.

Ego Brihtric minister.

Ego Ælfgar minister.

Ego Ælfstan minister.

Ego Carl minister.

Ego ˘ured minister.

1045. King Edward to Ælfwine, bishop of Winchester; grant of 7 hides (cassati) at Millbrook, Hants. Latin with English bounds

Endorsement: + ˘is is ˇæra .vii. hyda landboc to Mylebroce ˇe Eadward cing gebocade Ælfwine b'. on ece yrfe. Px In nomine domini nostri Iesu Christi qui cuncta gubernat et regit quique sua multimoda potentia omnibus ut uoluerit finem imponit . et de secretis humanae naturae mysteriis docet . ut cum his fugitiuis et sine dubio transitoriis possessiunculis . iugiter mansura . et eternaliter regna mercanda dei suffragio adipiscenda sunt . Qua de re ego Eaduueardus diuina mihi arridente gratia rex Anglorum . et eque totius Albionis aliquam ruris partem septem uidelicet cassatos illo in loco qui uulgariter Melebroc dicitur . cuidam episcoporum meorum perpetualiter trado . Ælfuuino uidelicet Uuentane ciuitatis episcopo . ut hoc nostrum donum habeat quamdiu uiuat . et post se cuicumque uoluerit heredi derelinquat . cum campis . pascuis . pratis . siluis; Haec igitur tellus a cuncta sit sequestrata seruitute . nisi pontis . et arcis . ac expeditionis iuuamine; Si quis autem hoc nostrum donum infringere temtauerit . nullius aduentantis consolationem uspiam repperiat . nisi ante obitum suum emendauerit . quod hic contra nostrum decretum peregit; Istis namque terminis ambitur predicta tellus; ˘is synd ˇa landgemæra to Mylebroc. Ærest of hreod bricge on tærstan stream . andlang streames on hnut scyllinga mearce . 7 swa andlang mearce on ˇone holan weg . of ˇan holan wege 7lang mearce on fearninga broc . and swa andlang mearce on mylebroces ford . 7 swa east andlang mearce on ˇunres lea nor∂eweardne . ˇanan 7lang weges on cyninges dic . and swa 7lang mearce on ˇone o∂erne holan weg . of ˇam wege on ∂a ea 7 se werstede be su∂an hreaod bricge ut ˇurh ˇone stream on ˇæs cynges stæ∂ . and swa 7lang streames eft on hreod bricge 7 se haga on Hamtune ˇe ˇærto gebyra∂. Anno dominice incarnationis . millesimo quadragesimo quinto . indictione .xiii. et nullis epactis atque uno concurrente rotantibus . haec regalis concessio atque donatio facta est . sub astipulatione primatum quorum nomina hic caraxata sunt.

Ego Eaduueardus rex totius Bryttanniae prefatam meam donationem cum sigillo sancte crucis regali stabilimento affirmaui.

Ego Eadgy∂ eiusdem regis conlaterana hanc regalem donationem gaudenter stabiliui.

Ego Siweardus archiepiscopus triumphalem agiae crucis tropheum hic regie munere gaudenter inpressi.

Ego Ælfricus archipresul hanc territoriam scedulam signo sancte crucis diligenter adsignare curaui.

Ego Ælfwinus Wintoniensis episcopus consolidaui.

Ego Lyfingus Cridiensis episcopus coadunaui.

Ego Heremannus Uuiltuniensis episcopus corroboraui.

Ego Æˇelstanus Herfordensis episcopus confirmaui.

Ego Eadno∂us Dorcensis episcopus consensi.

Ego Duduco Uuillensis episcopus consigillaui.

Ego Grimkillus Australium Saxonum episcopus conscripsi.

Ego Wulfsinus Licetfeldensis episcopus condixi.

Ego Brihtwinus Scirburnensis episcopus conclusi.

Ego Godwine dux.

Ego Leofric dux.

Ego Siwerd dux.

Ego Swegen dux.

Ego Harold dux.

Ego Beorn dux.

Ego Ælfwine abbas.

Ego Æˇelwerd abbas.

Ego Æˇelstan abbas.

Ego Ordgar minister.

Ego Osgod minister.

Ego Odda minister.

Ego Brihtric minister.

Ego Ælfgar minister.

Ego Ælfstan minister.

Ego Carl minister.

Ego Ælfric minister.

Ego Godric minister.

1045. King Edward to Godwine, dux; grant of 7 hides (cassati) at Millbrook, Hants. Latin with English bounds

In nomine domini nostri Iesu Christi qui cuncta gubernat et regit quique sua multimoda potentia omnibus ut uoluerit finem imponit . et de secretis humanae naturae misteriis docet . ut cum his fugitiuis et sine dubio transitoriis possessiunculis iugiter mansura . et eternaliter regna mercanda dei suffragio adipiscenda sunt . Qua de re ego Eadwardus diuina mihi arridente gratia rex Anglorum . et eque totius Albionis aliquam ruris partem septem uidelicet cassatos illo in loco qui uulgariter Melebroc dicitur . cuidam ministrorum meorum perpetualiter trado . Godwino uidelicet Occidentalium Saxonum duci . ut hoc nostrum donum habeat quamdiu uiuat . et post se cuicumque uoluerit heredi derelinquat . cum campis . pascuis . pratis . siluis. Haec igitur tellus a cuncta sit sequestrata seruitute . nisi pontis . et arcis . ac expeditionis iuuamine. Si quis autem hoc nostrum donum infringere temptauerit . nullius aduentantis consolationem uspiam repperiat . nisi ante obitum suum emendauerit . quod hic contra nostrum decretum peregit. Istis namque terminis ambitur predicta tellus. ˘is synd ˇa landgemæro to Melebroce. Ærest of hreod bricge on tærstan stream . andlang streames on hnut scyllinga mearce . 7 swa andlang mearce on ˇone holan weg . of ˇam holan wege 7lang mearce on fearninga broc . and swa andlang mearce on mylesbroces ford . 7 swa east andlang mearce on ˇunres lea norˇeweardne . ˇanan 7lang weges on cinges dic . and swa 7lang mearce on ˇone o∂erne holan weg . of ˇam wege on ˇa ea 7 se westerde be su∂an hreod bricge ut ˇurh ˇone stream on ˇæs cinges ste∂ . and swa andlang streames eft on hreod bricge 7 se haga on Hamtune ˇe ˇærto gebyra∂. Anno dominice incarnationis . millesimo quadragesimo quinto . indictione .xiii. et nullis epactis atque uno concurrente rotantibus . hec regalis concessio atque donatio facta est . sub astipulatione primatum quorum nomina hic carraxata sunt.

Ego Eadwardus rex totius Brittanniae prefatam meam donationem cum sigillo sancte crucis regali stabilimento affirmaui.

Ego Eadgy∂ eiusdem regis conlaterana hanc regalem donationem gaudenter stabiliui.

Ego Sigeweardus archiepiscopus triumphalem agiae crucis tropheum hic regie munere gaudenter inpressi.

Ego Ælfricus archipresul hanc territoriam scedulam signo sancte crucis diligenter adsignare curaui.

Ego Ælfwinus Wintoniensis episcopus consolidaui.

Ego Lyfingus Cridiensis episcopus coadunaui.

Ego Heremannus Wiltuniensis episcopus corroboraui.

Ego Æˇelstanus Herefordensis episcopus confirmaui.

Ego Eadno∂us Dorcensis episcopus consensi.

Ego Duduco Willensis episcopus consigillaui.

Ego Grimkillus Australium Saxonum episcopus conscripsi.

Ego Wulfsinus Licetfeldensis episcopus condixi.

Ego Brithwinus Scirburnensis episcopus conclusi.

Ego Godwine dux.

Ego Leofric dux.

Ego Siwerd dux.

Ego Swegen dux.

Ego Harold dux.

Ego Beorn dux.

Ego Ælfwine dux.

Ego Aˇelwerd dux.

Ego A∂elstan dux.

Ego Ordgar minister.

Ego Osgod minister.

Ego Odda minister.

Ego Byrhtrich minister.

Ego Ælfgar minister.

Ego Ælfstan minister.

Ego Carl minister.

Ego Ælfric minister.

Ego Godric minister.

1045. King Edward to Thorth, his minister; grant of 2.5 hides (mansae) at Ditchampton, Wilts. Latin with English bounds

Rubric (from facsimile): ˝is hys ˇære ∂riddan healfere hide boc æt Dichæmatune ˇe Eadweard cyning gebocude ∂or∂ his ˇegene on eche yrfe. Regnante inperpetuum domino nostro Iesu Christo . Cum cuncta cotidie fugitiue uite tempora prosperis et aduersis causis consistere cernimus rapidissimoque cursu annorum spacia et regnorum ubique gaudia finita esse manifestissimis signis declaratum est . Quapropter ego Eadwardus rex dei nutu tocius Albionis quandam telluris partiunculam uidelicet . duas mansas et dimidiam in illo loco cui solicole æt Dichæmatune . antiquum nomen indiderunt meo ministro cui uocabulum est .˘or∂. in perpetuam hereditatem libenter tribuo . cum campis . pratis . pascuis . riuulis omnibusque ad eam rite pertinentibus . quatinus sine aliquo exose seruitutis iugo preter communem expeditionis laborem pontis arcisue instructionem habeat quamdiu uiuat . post generale uero istius decursus exitium hac prefata conditione cuicumque maluerit heredi perpetualiter derelinquat . Si quis autem quod absit . diabolico inflatus spiritu hoc meum regale donum infringere temptauerit . sciat se proculdubio ante districti tribunal iudicis titubantem tremebundumque tuba archangeli perstrepente anathematizatum nisi prius digna satisfactione emendare uoluerit . Prefata autem tellus hiis limitibus circumcincta clarescit . Aeryst of brytta pole on ∂one ealdan weall . andlang welles on ˇa ea . of ˇare ea on ˇane port weg andlang weges on uggafordinga landscore . andlang ˇære landscore on ˇone wudu weg . andlang ˇæs wudu weges on ˇone grene pa∂ . of ˇam paˇe on ˇane greatan ˇorn ˇe stynt wi∂ grimes dic . andlang ˇære diche on ˇone haran ∂orn . of ˇan ˇorne ˇreora ækera brade be westan ˇan greatan beorhge 7 ˇreora ækera bræde be nor∂an ˇan beorhge on gerihte ofer ˇone hæ∂ feld in stan wale . andlang ˇære wale on ∂one port weg~. of ˇan port wege on ˇa ealdan lake on ˇa ealdan ea . of ˇære ealdan ea on wili stream . andlang stremes eft on bryttan pol. Anno dominice incarnationis .m.xl.v. indictione .xiii. scripta est hec carta hiis testibus consentientibus quorum inferius nomina notantur.

Ego Eadwardus rex hanc donationem meam cum signo sancte crucis roboraui.

Ego Eadgy∂ regina eiusdem regis donationem confirmaui .

Ego Edsige archiepiscopus .

Ego Ælfric archiepiscopus .

Ego Siweard episcopus .

Ego Ælwine episcopus .

Ego Brithwold episcopus .

Ego Lyfing episcopus .

Ego Æ∂elstan episcopus .

Ego Dodica episcopus .

Ego Grimkytel episcopus .

Ego Eadno∂ episcopus .

Ego Ælfwine abbas

Ego Æ∂estan abbas .

Ego Leofsige abbas

Ego Siweard abbas .

Ego Wulfsie abbas .

Ego Wulfweard abbas .

Ego Ælfwig abbas .

Ego Æ∂elwig abbas .

Ego Ælfric abbas .

Ego Ælfwig abbas

Ego Godwine dux .

Ego Leofric dux .

Ego Siweard dux .

Ego Swegen dux .

Ego Beorn dux .

Ego Odo minister .

Ego Osgod minister .

Ego Ordgar minister .

Ego Osolf minister .

Ego Brihtric minister .

Ego Carl minister .

Ego Ælfgar minister .

Ego Urc minister .

Ego Ælfget minister .

Ego Osbern minister .

Ego Ælfstan minister .

Ego ˝uri minister .

Ego Ælfwer∂ minister .

Ego Toti minister .

Ego Leofsige minister .

01 Aug 1045. London. King Edward to Westminster Abbey, Second Charter; confirmation of privileges. Latin

In nomine sancte et indiuiduae Trinitatis. Ego Eadwardus dei gratia rex Anglorum futuris post me regibus . episcopis . abbatibus . comitibus . uicecomitibus . et omnibus omnino Christianis, salutem. Cum piae uoluntatis desiderium et laudande deuotionis intentio regalibus sit semper studiis adiuuanda cura est sollicitudinis adhibenda, ut ea que pro quiete religiose conuersationis sunt ordinata . nec dissimulatio negligere nec ulla ualet presumptio perturbare, sed sicut hoc quod ratio exigebat oportuit definiri . ita quod definitum est non debet uiolari; quapropter nouerit presentium futurorumque uniuersitas . quod fidelissimus noster Wlnothus abbas . et monachi monasterii ter beati apostolorum principis Petri peculiaris patroni nostri . adierunt serenitatem nostram humiliter obsecrantes . ut sicut antiqui et gloriosi Anglorum reges . Eadgarus . Eaduuardus . Æthelredus . Eadmundus . Cnutus . et reliqui qui usque ad nostra tempora idem Westmonasterium supradicti sancti apostoli . decretorum suorum sanctionibus contra iniquorum persuasionem munierant . atque episcoporum et apostolicorum consensu et auctoritate postulatione regia plenissime roborari poposcerant . ita nos dei nostri uoluntatem in omnibus sequentes . et illos predecessores nostros in hoc fideliter imitantes nostram illi monasterio adderemus . immo nostram sanctione illorum roboraremus. Et quoniam in ipsis diebus nostris inter Robertum episcopum clerumque Londoniensem et abbatem prefati monaterii monachosque orta quedam contentio fuerat . episcopo et clero sibi uolentibus in supradicto monasterio sancti Petri contra leges atque decreta supramemorata quasdam consuetudines et obsonia usurpare et abbatie monachisque contra sese defendentibus regum et apostolicorum et maxime sancti Dunstani qui prius fuerat Lundoniensis episcopus et postea Cantuariensis archiepiscopus prolata priuilegii auctoritate . huius contentionis causa coram episcopis et optimatibus regni nostri et in presentia nostra uentilata et finita nos . demum iusticie fauentes . diffinite cause consensus nostri uigorem prestaremus . Igitur fidelium nostrorum atque palatinorum usi consilio et hoc prospicientes ipsi ecclesie et habitantibus in ea siue pertinentibus ad eam utile fore . non solum in praesenti sed et in futuro . regum qui fuerunt ante nos decreta . sed et sancti Dunstani priuilegium . et Anglicorum episcoporum priuilegia sancti et egregii apostoli Petri monasterio indulta . per hanc preceptionis nostre paginam decernimus in perpetuum seruanda. Et ut sine ulla perturbatione uel inquietudine episcopi Lundoniensis clericorumue eius fratres ibidem omnipotenti Deo ualeant famulari . et pro nobis ipsis et stabilitate regni nostri attentius deprecari . omnino generales eorum accessus ad monasterium prohibemus fieri . et communes stationes ab eisdem ne inde praua consuetudo surrepat aliquando in eodem sepefato monasterio celebrari . qualiter sicut est in eius monasterii priuilegiis constitutum . inperpetuis temporibus maneat inuiolatum. Si quis autem contra hanc preceptionis et auctoritatis nostre paginam senserit . quicunque ille fuerit . cuiuscunque nominis et honoris . etatis et potestatis . gradus et ordinis . et eam uel in magno uel in minimo infringere uoluerit . et id quod cupit non efficiat . et ad erarium nostre domus .xii. libras ex auro purissimo coactus addat . et insuper reus maiestatis habeatur . et prophanus ab omnibus nisi satis pro emendatione fecerit computetur. Ut iigitur hoc decretum a nobis promulgatum pleniorem obtineat uigorem . nostra manu subter apposito signo roborauimus . atque fidelibus nostris presentibus roborandum tradidimus . nostreque imaginis sigillo insuper assignari iussimus. Ego Eadwardus Christi gratia largiente Anglorum rex . sigillo etiam sancte crucis + signo hoc priuilegium . ut si quis illud infregerit . ab eo qui pro nobis crucifixus est aeterna perditione damnetur.

Ego Ælfgyfa Imma mater eiusdem regis assensum accommodaui.

Ego Eadgytha eiusdem collaterana regis . eidem donationi regali consensi.

Ego Eatsinus Dorobernensis ecclesie archiepiscopus hanc donationem confirmaui.

Ego Ælfricus Eboracensis ecclesie archiepiscopus . pietatem hanc corroboraui.

Ego Ælfuuinus episcopus consensi et subscripsi.

Ego Brihtuuoldus episcopus consensi et subscripsi.

Ego Lyuingus episcopus consensi et subscripsi.

Ego Æthelstanus episcopus consensi et subscripsi.

Ego Eadnothus episcopus consensi et subscripsi.

Ego Ægelricus episcopus consensi et subscripsi.

Ego Duduco episcopus consensi et subscripsi.

Ego Grymcillus episcopus consensi et subscripsi.

Ego Ælfuuinus abbas consensi et subscripsi.

Ego Ætheluuardus abbas consensi et subscripsi.

Ego Siuuardus abbas consensi et subscripsi.

Ego Ælfstanus abbas consensi et subscripsi.

Ego Goduuinus comes.

Ego Leofricus comes.

Ego Siuuardus comes.

Ego Suueinus comes.

Ego Osgodus minister.

Ego Ordgarus minister.

Ego Odda minister.

Ego Ælfstanus minister.

Ego Ordulfus minister. Wulfwius regie dignitatis cancellarius relegit et sigillauit. Datum kl' Augusti . anno .v. regnante serenissimo et gloriosissimo Eaduuardo Anglorum rege . ab incarnatione autem domini .m.xl.v. indictione .xii. concurr' .vii. atque .xviii. epactae. Actum Lundonie palatio regio in dei nomine foeliciter. Amen.